De gemeente Amersfoort, de wijk- en FACT-teams en aanbieders van bemoeizorg hebben zich in Amersfoort verenigd achter een duidelijk doel: passende ondersteuning voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Die aanpak helpt mensen met problemen op verschillende levensgebieden.
‘Wij streven naar een logische samenwerking vanuit de verschillende systemen. Mensen knippen hun eigen leven immers niet in stukjes die daarin passen.’
Toch zijn er mensen die door hun kwetsbaarheid eerder in serieuze problemen komen dan anderen. Vaak gaat het om een combinatie van dingen die op verschillende levensgebieden misgaan: wonen, relaties, inkomen en bijvoorbeeld verslaving. ‘Met ons samenwerkingsproject willen we passende hulp en ondersteuning organiseren voor mensen die geen goede aansluiting vinden bij de reguliere hulpverlening. Bijvoorbeeld omdat ze de weg niet weten of de hulpverlening niet – of niet meer – vertrouwen. Of omdat ze vinden dat ze er zelf moeten uitkomen.’
Ingewikkelde ‘schakelpunten’
Bij mensen met complexe problemen wordt het geheel aan hulp en ondersteuning al snel ingewikkeld. Maatschappelijke ondersteuning via de gemeente, gespecialiseerde ggz en eerstelijnszorg via de zorgverzekering, plus uiteenlopende ondersteuning, van schuldhulpverlening tot juridische steun. In Amersfoort kwamen medewerkers uit alle betrokken organisaties In een ‘leeromgeving’ bij elkaar om via geanonimiseerde casussen de knelpunten in kaart te brengen. Vooral de ‘schakelpunten’ bleken ingewikkeld, aldus Van Andel.
‘Wanneer schakel je vanuit een wijkteam door naar bemoeizorg? Is het FACT-team aan zet of juist de gemeentelijke bemoeizorg? En hoe maak je goed de overgang van bemoeizorg naar reguliere vraaggerichte hulp?’
Zelf willen oplossen
Over het borgen van de samenwerking is Van Andel positief. Bemoeizorg wordt in Amersfoort inmiddels uitgevoerd door het zogeheten TeamBAS, waarover de betrokken organisaties goede afspraken hebben gemaakt. Maar als professionals in de praktijk op problemen stuiten waarin de afspraken niet voorzien, hebben ze soms de neiging die maar zelf op te lossen. Van Andel: ‘Begrijpelijk, maar zo pak je een knelpunt niet structureel aan. Het is de uitdaging om samenwerkingsafspraken ook in het beleid van alle betrokken organisaties te laten landen. Zodat niet de professionals maar de managers oplossingen zoeken als er ergens toch een probleem opduikt.’ Een regiegroep moet ervoor zorgen dat de gemaakte afspraken ook worden ‘doorontwikkeld’, vertelt Van Andel. Want het blijft een kwestie van samen in beweging blijven.
Redactie: Marc van Bijsterveldt, eindredactie: ZonMw