De impact van COVID-19 op de patiënt die een operatie nodig heeft

De afgelopen 2 jaar zijn door de COVID-19-pandemie veel ziekenhuizen genoodzaakt geweest delen van de geplande zorg tijdelijk te staken. Wat warende effecten van deze uitgestelde zorg?

Een groep gedreven artsen onderzoekt in het project Impact van COVID-19 op de patiënt die een operatie nodig heeft: het COVID Surg III project wat precies de effecten van uitgestelde zorg op de uitkomsten van zorg waren en wat de ervaringen waren van patiënten die moesten wachten, maar wel een behandeling nodig hadden. Projectleider en oncologisch chirurg Schelto Kruijff vertelt in deze blog hoe zij dit aanpakken.

Schaarse capaciteit

In maart 2020 werden de intensivecareafdelingen in Nederland overspoeld met COVID-19-patiënten. De focus lag initieel begrijpelijkerwijs op deze groep zeer zieke patiënten. Maar naarmate de coronacrisis voortduurde, werden steeds meer ziekenhuizen gedwongen te beslissen over welke zorg tijdelijk stop gezet moest worden. Door de triagemodellen die de ziekenhuizen toepasten om verantwoord om te gaan met zorgschaarste, kregen sommige patiënten voorrang boven anderen. Zo konden artsen oncologiepatiënten vaak doorbehandelen zonder al te veel vertraging, terwijl patiënten met bijvoorbeeld gewrichtsslijtage, wachtend op bijvoorbeeld een heupprothese, langdurig op de wachtlijst bleven staan. Wat voor impact hadden deze alternatieve behandeltrajecten van ziekenhuizen op de uitkomsten van zorg en hoe hebben patiënten en hun zorgverleners deze periode ervaren?

Portretfoto van projectleider Schelto Kruijff
1 / 1

Schelto Kruijff

Samen met mijn collega-chirurgen David Heineman (Amsterdam UMC) en Michel Wouters (Antoni van Leeuwenhoek) en chirurg in opleiding Willemijn van der Plas (Flevoziekenhuis) ontving ik een subsidie van ZonMw om uit te zoeken hoe we kunnen leren van de aangepaste behandeltrajecten en hoe die mogelijk permanent van waarde kunnen zijn. We hopen dat we door de analyse van de effecten van uitgestelde, veranderde of afgeschaalde zorg de behandeling van de patiënt kunnen optimaliseren in het geval van toekomstige pandemieën of andere periodes van zorgschaarste.
 

‘We kunnen niet wachten om lessen te gaan trekken uit alle verzamelde data uit de kwaliteitsregistraties en zo bij te dragen aan een gezamenlijk impactplan voor pandemieën.’

Aanpak van de analyse

In ons onderzoek zullen we enerzijds analyseren wat de gevolgen waren voor patiënten die geopereerd zijn of een interventie hebben ondergaan terwijl zij besmet waren met het coronavirus. Anderzijds evalueren we in welke mate de behandeling van non-COVID-19-patiënten gedurende de coronacrisis is veranderd en wat de invloed daarvan was op de uitkomst van de zorg en hoe patiënten deze periode hebben ervaren. Zo kunnen klachten van patiënten verergeren doordat een ingreep of behandeling niet of uitgesteld plaatsvindt. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt met een groeiende schildkliertumor die daardoor steeds slechter kan slikken, of een patiënt met gewrichtsslijtage die door uitstel van de operatie bedlegerig wordt. Ook zullen we uitvragen hoe zorgverleners terugkijken op de geleverde zorg en de noodgedwongen keuzes die zijn gemaakt, en hoe zij denken dat dit in de toekomst mogelijk beter kan. Hiervoor onderzoeken we de uitkomsten van 16 landelijke kwaliteitsregistraties en 3 studiedatabases. Hiervan maken ook niet-chirurgische registraties deel uit, wat de heterogeniteit ten goede komt.

Landelijke kwaliteitsregistraties

Voor dit onderzoek raadplegen we de volgende landelijke kwaliteitsregistraties:

  • Dutch Institute for Clinical Auditing (DICA)
  • Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE)
  • Nederlandse Hart Registratie (NHR)
  • Appendicitisdatabase (APPIC-trial)
  • Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS)
  • Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten (LROI)

Podcast

Meer weten over de impact van uitgestelde zorg? In de podcastserie 'Uitgestelde zorg' gaan we in gesprek over de gevolgen van COVID-19 voor de zorg, met onder andere patiënten en behandelaren. Waardoor is uitgestelde zorg ontstaan, wat hebben we ervan geleerd en wat kunnen we in de toekomst anders doen? In deze podcast komt ook Schelto Kruijff aan het woord.

> Luister de podcast 'Uitgestelde zorg'

ZonMw en uitkomstgerichte zorg

Inzicht in voor de patiënt relevante uitkomsten van zorg is nodig om zorg te bieden die beter aansluit op de wensen en behoeftes van de patiënt. Daarom financieren we onderzoek naar wat er nodig is om die uitkomstinformatie in te zetten om beter samen te beslissen, te leren en te verbeteren én naar hoe je dat het beste kunt organiseren. Dat doen we vanuit verschillende programma’s. Het onderzoek van Schelto Kruijff en zijn team ontvangt subsidie vanuit ons programma Uitkomstgerichte zorg: kennisagenda non-COVID-19. Met dit programma richten we ons op de uitwerking van een aantal kennishiaten, die voortkomen uit de Kennisagenda COVID-19 van de Federatie Medisch Specialisten en de wetenschappelijke beroepsverenigingen.