Zicht op 15 jaar Translationeel Onderzoek

Translationeel onderzoek is een essentiële en noodzakelijke stap in de kenniscyclus waarin resultaten uit fundamenteel onderzoek vertaald worden naar de eerste toepassing in de kliniek. Het vormt één van de cruciale versnellers in de verbetering en (door)ontwikkeling van patiëntenzorg, zorginnovaties en technologie. Vraagstellingen kunnen zowel uit de klinische praktijk als uit het laboratorium komen. Door de samenwerking tussen klinische en niet-klinische disciplines binnen de Nederlandse Universitaire Medische Centra (UMC’s) is Nederland bij uitstek geschikt voor dit type onderzoek. Bovendien zorgt deze samenwerking voor een wisselwerking: kennis van patiënt naar fundamenteel onderzoek en van fundamenteel onderzoek naar de patiënt. Het is de ultieme test om innovaties wel of niet bereikbaar te gaan maken voor patiënten. Translationeel onderzoek brengt kansrijke ontwikkelingen dichter bij de patiënt van morgen.

De weg van idee naar innovatieve behandeling van patiënten is lang en risicovol. Het is niet vanzelfsprekend dat wetenschappelijke doorbraken worden geïmplementeerd in de (klinische) praktijk. In het bijzonder is de fase van onderzoek waarin voor het eerst de interventie op mensen wordt getest, door de hoge kosten en risico’s, moeilijk te financieren. De verwachtingen voor nieuwe toepassingsmogelijkheden zijn echter groot. Innovatieve sleuteltechnologieën  zoals gene editing/precise gene engineering en stamceltechnologie, biofabrication en nanotechnologie kunnen baanbrekende impact op het leven van patiënten leveren.

De financiering van translationeel onderzoek is complex met zijn vele verschillende samenwerkings- en financieringspartners. Daarnaast is er tijd voor nodig: de meeste projecten duren 4 tot 5 jaar. En pas dan weet je of er kansen voor commerciële doeleinden zijn. Translationeel onderzoek leidt niet direct tot een product zoals een therapie, pil, technologie of hulpmiddel. Maar het geeft vondsten de kans om verder te worden onderzocht met als resultaat dat aan het licht komt of dat een vondst kansrijk is om door te ontwikkelen richting de zorg. En of het ook kansen biedt voor andere aandoeningen.

Nederland is mede dankzij ZonMw sterk in het ontwikkelen van zorginnovaties waar patiënten ECHT wat aan hebben. Patiënten op hun beurt verwachten de beste zorg en de meest actuele behandeling met de kennis van nu. Dat is ook wat artsen hen willen bieden. Translationeel onderzoek is hiervoor het sleutelwoord. De financiering van translationeel onderzoek is met haar verschillende samenwerkings- en financieringspartners complex maar richt zich op het helpen ontwikkelen van vondsten naar toepassingen. Sinds 2005 begeleidt ZonMw subsidieprojecten vanuit het programma Translationeel Onderzoek omdat het op die manier een bijdrage kan leveren aan maatschappelijke innovatie zoals het ontwikkelen van toekomstige therapieën voor patiënten.

Translationeel onderzoek is en blijft noodzakelijk voor een goede doorgeleiding van medische inzichten naar toepassingen voor de patiënt. Zo is gentherapie in opkomst en wordt er op terrein van zeldzame aandoeningen dankzij onderzoek steeds meer mogelijk. Dat kan alleen met translationeel onderzoek als verbinder tussen fundamenteel onderzoek en de markt.