On TRACk: patiënt en apothekersassistent werken samen aan goede inhalatietechniek

Interview met Liset van Dijk, programmaleider Farmaceutische zorg, Nivel
In de GGG-subsidieronde Complexe Interventies staat een multifactoriële interventie centraal die uit meerdere op elkaar ingrijpende componenten bestaat. Er zijn diverse disciplines/zorgverleners bij de interventie betrokken.

Wat is het doel van de studie?

‘Patiënten met longziekten gebruiken hun inhalatiemedicatie vaak niet optimaal. Het apotheekteam kan mensen hierin begeleiden, mits de communicatie patiëntgericht is en patiënten goede instructies krijgen. In onze studie doen apothekersassistenten een online communicatietraining en geven we ze feedback over hoe zij mensen de inhalatietechniek aanleren. De assistenten maken video-opnames van hun consulten en krijgen daarop een terugkoppeling via het digitale platform van onze interventie. Sluiten ze aan op wat de patiënt zegt of vraagt? Vangen ze ook meer impliciete signalen op? Deze feedback gaan ze gebruiken voor de gesprekken in de interventie. De patiënt bereidt zich dan ook op het consult voor en geeft drie onderwerpen aan die hij of zij graag met de assistent bespreekt. Die krijgt deze onderwerpen vooraf door. De pilotfase is inmiddels afgerond en de eerste apotheken staan klaar voor de trial.’

Waarom is dit een complexe interventie?

‘Bij de interventie komen veel dingen kijken. Een online training lijkt makkelijk te organiseren, maar alleen al het maken van de opname kan een uitdaging zijn. Je hebt goede apparatuur nodig, want met een smartphone werkt het niet goed. Verder vinden sommige assistenten en patiënten het spannend te worden gefilmd. Je moet echt het hele apotheekteam zien mee te krijgen. Ook het onderzoek is complex. We doen een clustergerandomiseerde klinische trial, waarbij we per apotheek randomiseren en niet per patiënt. En we besteden veel aandacht aan implementatie. Je hoopt niet alleen dat de interventie effect heeft, het moet ook haalbaar zijn om die te implementeren in de praktijk van een apotheek.’

Nog tips voor andere onderzoekers?

‘Bouw vooral voort op wat er al is. Wij kunnen bijvoorbeeld veel met de ervaringen rond de COM-MA-training voor baliegesprekken in de apotheek. Voor de patiëntenvragenlijst hadden we al veel input uit andere onderzoeken beschikbaar. En: werk met een interdisciplinair team, met naast onderzoekers ook patiëntvertegenwoordigers en praktijkmensen. Wij hebben bijvoorbeeld Trudy van Geffen aan boord, voorzitter van de beroepsvereniging van apothekersassistenten en heel ervaren in het geven van trainingen rondom inhalatietechnieken. Zo zorg je al bij voorbaat voor een goede verbinding met de praktijk.’

Tekst: Marc van Bijsterveldt (juni 2021)