Met meta-analyses kun je bestaande data optimaal benutten

Bestaande databestanden samenvoegen en analyseren kan tot nieuwe inzichten leiden. Waarom is dit zo belangrijk binnen het programma Werk(en) is gezond?

“Bij een meta-analyse voeg je meerdere databestanden samen en voer je op de samengevoegde data een statistische analyse uit", vertelt Karin Proper. Een van de projecten waarbij ik betrokken ben geweest, heeft bijvoorbeeld drie bestanden over werkenden samengevoegd waarin gegevens over dezelfde werkfactoren, leefstijlfactoren en gezondheid zijn verzameld. Doordat je onderzoeksgroep nu groter is, kun je meer betrouwbare uitspraken doen over de relatie tussen die factoren.”

“Je kunt bestanden ook verrijken: het aantal personen blijft gelijk, maar je voegt variabelen toe. In een van de projecten is bijvoorbeeld een databestand van een arbodienst met gegevens van personen uit een aantal bedrijven verrijkt met registratiegegevens van die bedrijven over ploegendienst. Het mooie van meta-analyses is dat je bestaand onderzoeksmateriaal optimaal benut.”

"Het mooie van meta-analyses is dat je bestaand onderzoeksmateriaal optimaal benut."

Nieuwe aanknopingspunten voor interventies

Na meta-analyse van de samengevoegde bestanden van werkenden ontstond een grotere onderzoeksgroep, waardoor onderzoekers meer inzicht kregen in welke factoren een rol spelen in gezondheidsproblemen van werknemers. Was dat werk, leefstijl of beide? “Slapen, bewegen en voeding bleken een hoger risico op obesitas te verklaren, en slapen een hoger risico op diabetes. Dit geeft aanknopingspunten voor interventies.”

De analyses brachten ook opvallende verbanden aan het licht. “Ongunstig werk, zoals hoge fysieke belasting, en een ongunstige leefstijl, zoals obesitas, vergroten beide de kans op een slechter ervaren gezondheid. Maar de combinatie van deze factoren vergroot de kans op gezondheidsrisico’s nog eens extra: groter dan de som van de afzonderlijke risico’s. Dit betekent dat je zowel met een aanpak op leefstijl als op het werk, het risico op ongezondheid kunt beperken.”

Grootste uitdaging

Niet elk bestand is geschikt voor meta-analyse. “De meeste databestanden zijn opgezet voor de beantwoording van een specifieke vraag, die vaak niet de vraag is die je met hergebruik van de data wilt beantwoorden. In veel bestaande databestanden zie je bijvoorbeeld dat werk uitgebreid en valide is nagevraagd, maar leefstijl of gezondheid niet. Of andersom. Op dat moment loop je dus tegen tekortkomingen van de bestaande databestanden aan.”

    "Doordat je onderzoeksgroep nu groter is, kun je meer betrouwbare uitspraken doen."

    Kennis op de werkvloer

    Kennis delen was voorwaarde voor subsidie binnen Werk(en) is gezond. Hoe deel je de resultaten van een meta-analyse? “Een van de projecten heeft de resultaten gepresenteerd bij Volandis, een kennis- en adviescentrum in de bouw. Met hen is besproken hoe de resultaten het beste verspreid kunnen worden om werkgevers, werknemers en andere stakeholders te bereiken. In het project met de arbodienst zijn interviews gehouden met werkgevers en werknemers om te bepalen hoe de kennis het beste geïmplementeerd kan worden. Als eindproduct was er een factsheet met de belangrijkste resultaten, die breed verspreid is.”

    Bijdragen aan duurzame inzetbaarheid

    Karin Proper levert als commissielid graag haar bijdrage aan Werk(en) is gezond. “Als onderzoeker Lifestyle, Work and Health heb ik veel affiniteit met het thema. Ik wilde bijdragen aan een programma dat recht doet aan de behoefte van kennis uit wetenschap en praktijk en uiteindelijk bijdraagt aan duurzame inzetbaarheid van alle werkenden.”

    Meer informatie