Thema Digitalisering

Ouders met hulpvragen over de ontwikkeling en groei van hun kind kunnen, sinds de transitie, in steeds meer gemeenten terecht bij jeugdteams. In samenspraak met gezinnen wordt gekeken welke hulp nodig is en welke instantie de hulp kan bieden. Kan een app bijdragen aan het vroegtijdig signaleren van gezinnen met een hulpvraag? En de samenwerking binnen multidisciplinaire jeugdteams versterken?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

De OKT App helpt je om met ouders in gesprek te komen over lastige onderwerpen met behulp van iconen. Ouders kunnen met de iconen gespreksonderwerpen selecteren en een prioritering aangeven van de onderwerpen waarover zij met jou willen praten. Ga in gesprek en bekijk samen de voorlichting. En bespreek bijvoorbeeld of een persoon in het eigen netwerk te vinden is die kan helpen bij de hulpvraag. De OKT App genereert een gespreksverslag dat je door kan sturen naar de ouders en kan worden gebruikt om efficiënter informatie te delen met andere zorgprofessionals verbonden aan het gezin.

Aanpak

Dit project onderzocht hoe je gezinnen met een vraag over de ontwikkeling en het opgroeien van hun kind zo vroeg mogelijk integrale hulp kan bieden passend bij de hulpvraag, wensen en mogelijkheden van het gezin. Belangrijk daarbij is de verdere verbetering van de samenwerking binnen multidisciplinaire jeugdteams. Met behulp van ouders en professionals is een eisenpakket opgesteld voor de aanpassing van de SamenStarten App tot OKT App en zijn deze aanpassingen doorgevoerd in de OKT app. Ten slotte is een proefimplementatie verricht met de OKT App en is gekeken naar ervaringen en het effect van de OKT App op samenwerking en hulpverlening.

Resultaten

De OKT App kan professionals ondersteunen bij het bieden van hulpverlening, passend bij de vraag en mogelijkheden van het gezin. Ook kan het bijdragen aan de eigen kracht en het benutten van het sociale netwerk van ouders, via gezamenlijke besluitvorming tussen ouder en OKT-professional. Daarmee kan worden bijgedragen aan de kwaliteit en efficiëntie van hun hulpverlening en de waardering van de ouders en kinderen.

Uitvoerende

TNO
ZonMw-project: 736200014, OKT App voor ouder-kindteams ter versterking van samenwerking tussen professionals, integrale en passende hulpverlening en eigen kracht van ouders

Heeft het meerwaarde als ik de Samen Starten App gebruik in mijn huisbezoek?

Eerder onderzoek liet zien dat ouders meer tevreden zijn met huisbezoeken als de JGZ de SamenStarten App inzet. Zijn professionals en ouders tevreden over de app? En heeft deze ook een positief effect op uitkomsten van deze huisbezoeken? Lukt het bijvoorbeeld om meer maatwerk te bieden?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

De SamenStarten App ondersteunt je gesprek tijdens een huisbezoek. Met de methodiek SamenStarten kun je kinderen en gezinnen met een hulpvraag snel opsporen en beter ondersteunen. De app stimuleert je daarbij om ouders de regie over het gesprek te geven, beter aan te sluiten bij hun vragen en bij maatwerk in het geven van voorlichting en informatie. Met de app weet je meteen welke middelen beschikbaar zijn om een gezin passend te kunnen helpen en je verslaglegging daarover in het Digitaal Dossier JGZ te verbeteren. Een korte video laat de mogelijkheden zien. Meer informatie over de opbrengsten van het onderzoek vind je op de site van ZonMw.

Aanpak

In dit project is informatie verzameld over huisbezoeken bij 69 families, waarbij de app is ingezet. De informatie kwam uit het eerste huisbezoek, gedurende tussenliggende contactmomenten en zes maanden na het eerste huisbezoek. De gegevens zijn vergeleken met 77 families die zonder app zijn bezocht.

Resultaten

Het inzetten van de (doorontwikkelde) SamenStarten App vergt bij het eerste huisbezoek meer tijd per kind. Daar staat tegenover dat bijna twee keer zoveel ondersteuningsbehoeften van ouders naar boven komen. Werken met de app tijdens het gesprek is verhelderend, zo blijkt uit interviews. Een van de respondenten zei inzichten te krijgen waar je bij een normaal gesprek niet toe zou komen. Ouders ervaren dat de app bijdraagt aan het formuleren van de (vooraf onbewuste) vragen waar zij mee zitten. Ook helpt de app ze bij het zelf bedenken van oplossingen daarvoor. Ouders vinden het behulpzaam en plezierig dat de app visueel is opgezet.

Uitvoerende

TNO
ZonMw-project: 736200005, Kosten en effecten van de SamenStarten App voor de Jeugdgezondheidszorg

Ouders met kleine kinderen hebben niet allemaal dezelfde ondersteuningsbehoefte. Bij peuters met een laag risico op opvoed- en opgroeiproblemen kan een e-consult volstaan, zo is uit eerder onderzoek gebleken. Leidt een e-consult inderdaad tot een even goede gezonde en veilige ontwikkeling van het kind?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Bied met zorgpaden flexibelere zorg, meer gericht op behoeften van ouders. Zo speel je beter in op verschillen tussen gezinnen. Een van de mogelijkheden voor maatwerk is het e-consult. Door dit aan te bieden bij een groep die niet veel ondersteuning nodig heeft, kun je andere ouders en kinderen meer aandacht geven. Het project onderzoekt of e-consulten een voordeel opleveren voor de JGZ-praktijk. De onderzoekers werken aan aanbevelingen over het slim inzetten van de gewonnen tijd in het werk van de JGZ-professional. Het project levert handreikingen en tools op voor het implementeren van een zorgpad met e-consulten en andere digitale innovaties.

Aanpak

In 2 JGZ-organisaties zijn 472 peuters (24 maanden) met een laag risico op problemen op basis van toeval verdeeld. Van één groep hebben ouders een e-consult gekregen. De andere groep kwam op het consultatiebureau. 6 maanden na het consult heft de jeugdarts de kinderen via een beeldconsult beoordeeld op een gezonde en veilige ontwikkeling.

Resultaten

Van de 234 kinderen die in de consultatiebureaugroep werden ingedeeld, zijn 232 kinderen daadwerkelijk daar geweest. Van de 238 kinderen uit de e-consult-groep zijn er 237 bereikt. Uit vragenlijsten blijkt dat de meeste ouders en JGZ-professionals het standaard aantal aangeboden contactmomenten voldoende. 36,4% van de professionals vindt het een goed idee om het standaard-contactmoment met 24 maanden te vervangen door een e-consult. 53,1% van de ouders vindt dit zelfs dit goed tot uitstekend. Het zorgpad ‘e-consulten’ blijkt dus voor een geselecteerde groep ouders met jonge kinderen een passend alternatief zonder negatieve consequenties qua ontwikkeling en veiligheid van deze kinderen. Met tijdwinst die voor andere doelen ingezet kan worden. Zo kunnen jeugdgezondheidszorg-professionals, door gebruik te maken van e-consulten, met hetzelfde budget de zorg vanuit de jeugdgezondheidszorg anders inrichten en verdelen. Hierdoor wordt het mogelijk om meer in te gaan op verschillen tussen gezinnen en hun behoeften terwijl alle kinderen in beeld blijven.

Uitvoerende

GGD Zeeland
ZonMw-project: 736200009, Zorgpad met e-consulten voor peuters met een laag risico op opvoed- en opgroeiproblemen: een gerandomiseerde trial

Digitale innovaties (van websites en apps tot gesprekstools en het Digitaal Dossier JGZ) dragen bij aan gezamenlijke besluitvorming en aan empowerment van het gezin. Maar digitale innovaties zijn nog erg versnipperd en data vaak niet uitwisselbaar. Hoe kunnen de innovaties beter aansluiten bij het werk in de JGZ?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Meer eigen verantwoordelijkheid van gezinnen vraagt om preventief en vraaggestuurd werken door jeugdprofessionals. Digitale tools kunnen daarbij helpen. Het platform I-JGZ levert een op elkaar afgestemde combinatie van verschillende modules. In een oudermodule kunnen ouders zelf de ontwikkeling van hun kind en hun eventuele hulpvragen in kaart brengen. Ook geeft de module passende voorlichting en advies. Een gespreksmodule voor ouders en professionals helpt om samen de ontwikkeling van het kind te bespreken, hulpvragen te verhelderen en voorlichting en ondersteuning in de buurt te selecteren. Een richtlijnenmodule genereert automatisch anamnesevragen en advies (voor begeleiding en verwijzing).

Aanpak

Dit project werkt aan een breed inzetbare ICT-oplossing, gericht op de Integratie en personalisatie van bestaande effectieve en succesvolle digitale innovaties in de JGZ. In september 2019 heeft het project een stimulans gekregen via de Health Deal I-JGZ. Deze deal is bedoeld om in gezamenlijkheid met alle betrokken partijen knelpunten op te lossen die de inzet van digitale oplossingen belemmeren. Professionals hebben een aantal ouders gevraagd mee te werken aan een online zorgplan waar bij met behulp van focusgroepen en online vragenlijsten input verzamelden.

Resultaten

Er is een platform ontwikkelt waardoor ouders en professionals ondersteund kunnen worden bij de zorg aan kinderen. Tevens is er een slimme richtlijnmodule ontwikkeld die via het platform professionals kan ondersteunen in het gebruik van de toepassing van richtlijnen, passend bij de hulpvraag en omstandigheden van gezinnen rondom de thema’s lengtegroei, slaap en taal.  Het DD JGZ als ook een aantal ouderapps kunnen gekoppeld worden op basis van een SRM-API. Ondanks dat het I-JGZ platform wordt ervaren als relevant en functioneel vindt de gebruiker het ook complex en tijdrovend in gebruik.

Uitvoerende

TNO
ZonMw-project: 736300013, I-JGZ: ICT-platform van geïntegreerde evidence-based eHealthmodules voor gelijkwaardige samenwerking tussen JGZ-professionals en ouders ten behoeve van de ontwikkeling van het kind

Zo’n 8% van de kinderen in Nederland wordt te vroeg geboren. De JGZ monitort de groei van deze zogeheten prematuren met groeicurven en hun ontwikkeling met het Van Wiechenschema. Door risico’s vroeg te signaleren, kan de JGZ via tijdige interventies groei- en ontwikkelingsproblemen helpen voorkomen.

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Bij prematuur geboren kinderen is het beoordelen van groei en ontwikkeling ingewikkeld, omdat je groei- en ontwikkelingsgegevens moet bekijken en interpreteren in relatie tot de precieze zwangerschapsduur. Met e-health-tools wordt het mogelijk om samen met alle betrokkenen een te vroeg geboren kind op de voet te volgen. Via een koppeling met het Digitaal Dossier JGZ kan de beoordeling van gegevens snel en adequaat gebeuren. Deze tools worden inmiddels bij GGD Groningen en JGZ Kennemerland in een pilot toegepast. Ze ondersteunen JGZ-professionals, kinderartsen en ouders om risico’s samen tijdig te signaleren. De aan de tools gekoppelde apps voor ouders moeten leiden tot een betere transmurale samenwerking met huisartsen en kinderartsen, doordat ouders hen (via de app) toegang geven tot relevante gegevens.

Aanpak

Dit project ontwikkelt tools voor de JGZ en 2 apps voor ouders: de eHealth Groei en eHealth Ontwikkeling. Tools en apps worden geïntegreerd met het Digitaal Dossier JGZ. Ouders en professionals vullen in een pilot vragenlijsten in over hun ervaringen.

Resultaten

In de eerste fase van het project is de eHealth Groei ontwikkeld, met een beschrijving van alle inhoudelijke en technische randvoorwaarden. De inhoudelijke ontwikkeling was gebaseerd op literatuuronderzoek en focusgroepinterviews met ouders en JGZ-professionals en bestaande JGZ-richtlijnen. De eerste tool en app blijken goed te functioneren op basis van oefen-diagnostiek. De tool en app eHealth Ontwikkeling zijn ook al gemaakt en worden in de pilot uitgetest. Het project loopt nog, dus er zijn op dit moment geen breed beschikbare producten. De pilot is eind 2021 afgerond.

Uitvoerende

UMCG
ZonMw-project: 736300015, eHealth Applicatie Prematuren in de JGZ

Als JGZ-professional ben je dagelijks bezig met preventieve zorg en ondersteuning van ouders, kinderen en jeugdigen. Hoe zorg je ervoor dat ouders zelf ook op de hoogte blijven van de ontwikkeling die die hun kind doormaakt?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Attendeer ouders op de GroeiGids-app. Dat kan bijvoorbeeld via het daarvoor ontwikkelde interactieve PDF. Zo geef je ouders toegang tot betrouwbare informatie over gezondheid, ontwikkeling en ouderschap. Daarnaast ontvangen zij via de app automatisch berichten met preventieve gezondheidsvoorlichting die aansluit bij de leeftijd van hun kind. Via de app en het persoonlijk deel van de website kunnen (aanstaande) ouders bovendien alles van hun kind bijhouden in een ‘groeipad’: van ontwikkeling, groei, vaccinaties en kinderziekten tot verjaardagen en uitstapjes.

Aanpak

Dit project onderzoekt onder ouders met kinderen van 14 tot 20 maanden welke effecten de berichtenservice van de GroeiGids-app heeft op hun kennis, attitude en gedrag. Het gaat hierbij om de thema’s water drinken, gebitsverzorging en vitamine D-suppletie. Ouders die de app gebruiken worden vergeleken met een groep niet-gebruikers.

Resultaten

In de periode tussen oktober 2018 en mei 2019 hebben ouders zich voor deelname aan het onderzoek aangemeld op www.vanbabytotpeuteronderzoek.nl. Begin december 2019 ontving de eerste groep ouders de vragenlijst voor de voormeting. In maart 2021 zijn de laatste vragenlijsten voor de nameting ingevuld. In totaal deden 1.205 ouders mee aan het onderzoek. Het is lastig gebleken om de groep laagopgeleide ouders voldoende te bereiken. Er werd geen effect gevonden van de berichtenservice op de onderzochte gezondheidsthema’s. Een meerderheid van de ouders was positief over de berichtenservice. Het onderzoek biedt aanknopingspunten voor doorontwikkeling van de GroeiGids app. En voor vervolgonderzoek naar eHealth interventies, ook onder laagopgeleide ouders.

Uitvoerende

GGD Amsterdam
ZonMw-project: 736300017, Onderzoek naar de effectiviteit van de GroeiGids-app

Een belangrijk onderdeel van professionaliteit is het werken met wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen. In de JGZ-richtlijnen zijn bovendien de ervaringen van JGZ-professionals verankerd. Hun kennis en expertise zijn immers onmisbaar voor een richtlijn die goed aansluit op het dagelijks werk in de JGZ.

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Handel altijd op basis van de nieuwste JGZ-richtlijnen. Houd je kennis up-to-date met het JGZ-richtlijnenspel. Daarin kun je feedback geven op een richtlijn. De JGZ-richtlijnenapp biedt snel toegang tot aanbevelingen van alle JGZ-richtlijnen. Bovendien bevat de app allerlei handige functies die het werken met richtlijnen in de praktijk makkelijker maken. Zeer welkom is ook jouw ervaring en expertise bij het ontwikkelen van richtlijnen. Bekijk de infographic en doe mee!

Aanpak

Het spel startte in september 2018 als een pilot van 6 maanden. Dit vervolgonderzoek monitort het daadwerkelijke gebruik van het spel in de JGZ-praktijk. Dat levert inzicht op in de interactie met gebruikers en hun feedback op de richtlijnen.

Resultaten

Het JGZ-richtlijnenspel is populair onder JGZ-professionals. In mei 2020 waren er 5.811 gebruikers. Op verzenddagen van de ‘Vraag van Vandaag’ komen ruim 2.000 professionals naar de site. Uit een eerdere tussentijdse evaluatie bleek dat spelers de combinatie tussen het spelelement en het educatieve karakter waarderen. Een grote meerderheid zei iets nieuws te leren en de eigen kennis over JGZ-richtlijnen te kunnen opfrissen. Het spel ondersteunt de ontwikkeling en implementatie van richtlijnen en bevordert het bewustzijn over het belang JGZ-richtlijnen op een laagdrempelige manier. Ook kan de professional via het spel makkelijk feedback geven op de richtlijn.

Uitvoerende

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
ZonMw-project: 732000204, Richtlijnenspel

JGZ professionals bewust maken van zes ontwikkelde digitale innovaties die behulpzaam kunnen zijn bij de uitvoering van hun werk. Daar draaide het VIMP project JGZ e-Innovatiespel om. 62 vragen met weetjes, tips, toelichting en links zijn in het populaire richtlijnenspel aan bod gekomen en hebben ervoor gezorgd dat JGZ professionals op een laagdrempelige wijze hun kennis over de digitale innovaties konden vergroten.

Zo benut je de uitkomsten van dit project

De innovaties die uitgelicht zijn in het e-innovatiespel zijn
Jij en je gezondheid
M@ZL app
I-JGZ
Vlogs
Zorgpad met e-consulten
GroeiGids app
Bekijk de innovatie en bespreek ze met je collega’s.

Aanpak

Elke projectleider ontwikkelde vragen die gedurende 1 week gesteld zouden worden in het JGZ richtlijnenspel met als doel om de JGZ professionals bekend te maken met de innovatie maar ook om hen te enthousiasmeren voor het gebruik van digitale innovaties in de uitvoering. In de periode september 2020 tot en met februari 2021 zijn in zes afzonderlijke weken 6 digitale JGZ innovaties uitgelicht. Na de beantwoording van de ‘Vraag van vandaag’ kregen JGZ professionals informatie over de innovatie als ook de gelegenheid om nog extra vragen over de innovatie te beantwoorden.

Resultaten

Het merendeel van de JGZ professionals geeft in een evaluatie aan op een leuke en laagdrempelige manier meer kennis te hebben gekregen van de digitale innovaties als ook bewust te zijn gemaakt van de meerwaarde van digitale innovaties binnen de JGZ. En heeft een aantal organisaties zelfs aangezet tot vervolgstappen zoals het opvragen van meer informatie over de innovatie of het voordragen voor toekomstig gebruik binnen de organisatie.
Het project is afgerond met een poll via het richtlijnenspel en een korte evaluatie onder de richtlijnenspelgebruikers.

Uitvoerende

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
ZonMw-project: 736400004, JGZ e-Innovatiespel; nieuw en nuttig

JGZ-organisaties investeren veel in de (bij)scholing van professionals en willen graag in co-creatie met professionals op efficiënte wijze interne scholingen optimaliseren. De inzet van zelf ontwikkelde e-learnings en blended learning maakt een maatgerichte scholingsaanpak mogelijk.

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Via de JGZ-academie kan je dit binnen jouw organisatie (samen) opzetten. Er zijn concrete handreikingen en tools beschikbaar, zoals voorbeeld oefeningen en vragen. E-learnings die volgens deze werkwijze zijn ontwikkeld krijgen een plek in de JGZ-academie, zodat andere ze ook kunnen gebruiken. Er zijn inmiddels al meer dan 20 e-learnings beschikbaar. Zoals bijvoorbeeld de e-learnings Angst, Depressie en Media opvoeding.

Aanpak

Dit project ontwikkelt een efficiënte werkwijze voor afstemming en samenwerking tussen JGZ-organisaties om samen een e-learning te maken. Onderdeel van de werkwijze zijn voorbeeldoefeningen en -vragen voor  e-learnings.

Resultaten

De volgens de werkwijze ontwikkelde e-learnings krijgen een plek in de JGZ Academie van NCJ, zodat andere organisaties deze ook kunnen gebruiken. De eerste e-learning, Mediaopvoeding, is al beschikbaar. Deze e-learning biedt handvatten om ouders en opvoeders te ondersteunen bij hun vragen over media in de opvoeding. Momenteel wordt gewerkt aan drie volgende modules en aan tools die organisaties ondersteunen bij het zelf maken van andere e-learnings. Eenvoudige aanpassingsmogelijkheden maken het gemakkelijk de e-learnings up-to-date te houden.

Uitvoerende

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
ZonMw-project: 736300010, E-learning Samen maken Samen delen. Het nieuwe leren!

In de visie van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s) in de regio Noord-Veluwe hoort de regie zoveel mogelijk bij ouders en jongeren te liggen. Zorg en ondersteuning moeten bijdragen aan ‘een goed leven in eigen ogen’. Is er een jeugddossier te ontwikkelen dat de eigen regie van ouders en jongeren ondersteunt?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Uit het project moet duidelijk worden of het in september 2019 geïntroduceerde jeugddossier bijdraagt aan een toenemende regie van ouders en jongeren over hun eigen vraagstukken. Ouders en jongeren bepalen zelf welke disciplines toegang hebben tot het dossier. Helpt het dossier ouders en jongeren bij het maken van plannen om problemen beter zelf op te lossen, eventueel met hulp van anderen? Ook onderzoekt het project of het dossier zorgt voor een betere samenwerking en communicatie tussen CJG-medewerkers.

Aanpak

2 JGZ-organisaties en een jeugdhulporganisatie ontwikkelen met ouders en jongeren een dossier waarin zij allemaal kunnen werken. Ouders en jongeren kunnen niet alleen het hele dossier lezen, ze kunnen er ook in schrijven en er hun eigen (familiegroeps)plannen uploaden. Een klankbordgroep van ouders en jongeren heeft een beslissende stem in de verdere uitwerking van het jeugddossier.

Resultaten

In het jeugddossier hebben ouders (en jongeren vanaf 12 jaar) met DigiD online toegang via een klantportaal. Zij kunnen daar onder meer afspraken online in plannen en bijvoorbeeld groei- en vaccinatiegegevens inzien. Ook kunnen ze nalezen wat besproken is met het CJG, vragen stellen en zelf informatie toevoegen. Als een kind 12 jaar is gaat het klantportaal dicht. In samenspraak met ouder en kind wordt het daarna opengezet voor alleen het kind of ook voor de ouder. Hiermee wordt privacy van beiden gewaarborgd. Eind 2020 zegt de helft van de bezoekende ouders wel eens in het klantportaal te kijken en een vijfde van de jongeren. Belangrijkste redenen: afspraken maken en wijzigen (70%) en teruglezen wat besproken is (50%). Zie ook publicaties in JGZ Tijdschrift voor jeugdgezondheidszorg en JMIR. Nadere resultaten worden in 2021 verwacht.

Uitvoerende

Icare JGZ, GGD Noord- en Oost-Gelderland, Stichting Jeugd Noord Veluwe
ZonMw-project: 736300019, Jeugddossier Noord Veluwe: een dossier van, voor en door ouders, jongeren en medewerkers

Ziekteverzuim is een groot probleem onder jongeren in voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Zonder een goede begeleiding kan dit verzuim leiden tot psychosociale problemen, leefstijl- en motivatieproblemen en vroegtijdig schoolverlaten. Kan een aan M@ZL gekoppelde verzuim-app helpen om jongeren meer eigen regie te geven?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Een goede begeleiding van ziekteverzuim bij jongeren vereist maatwerk, waarbij eigen regie in combinatie met ondersteuning de motivatie en het zelfvertrouwen van jongeren kan stimuleren. M@ZL (Medische Advisering Ziekgemelde Leerling) is een verzuimaanpak die bewezen effectief is in het oplossen van verzuimproblemen. Een aan de methodiek te koppelen app biedt de mogelijkheid om het sociale netwerk van de jongeren te betrekken. Het idee is dat zij hun eigen verzuim met extra ondersteuning zelf kunnen beïnvloeden. De integrale, systematische aanpak van M@ZL zorgt daarbij voor meer en betere samenwerking tussen leerling, ouders, school en de JGZ. Op de site van GGD Flevoland vind je meer informatie over de app. Daar is ook een filmpje voor jongeren te vinden.

Aanpak

In aanvulling op M@ZL ontwikkelt GGD Flevoland een app voor jongeren in vo en mbo. Deze moet jongeren meer verantwoordelijkheid geven in het zelf regie nemen over hun verzuim en het werken aan hun terugkeer naar school. GGD Flevoland onderzoekt samen met Amsterdam UMC het gebruik en effect van de app.

Resultaten

Zowel jongeren als JGZ-professionals zijn positief over de M@ZL app. De basis van de huidige M@ZL app is goed en biedt mogelijkheden voor doorontwikkeling. Jongeren én JGZ-professionals denken dat de app ook gebruikt kan worden voor gewone schoolzaken en leefstijl. De jongeren gaven veel adviezen en tips over hoe de app verder door te ontwikkelen. Jeugdartsen zagen meer drempels voor henzelf en de jongeren om met de M@ZL app te werken. Een enkeling twijfelt over de meerwaarde van de app voor jongeren met complexe(re) problematiek.

Uitvoerende

Amsterdam UMC - locatie VUmc
ZonMw-project: 736300012, M@ZL app: Ontwikkeling en evaluatie van een verzuimapp voor jongeren

Ken jij de nieuwste digitale JGZ-innovaties al? Het JGZ-e-Innovatiespel is een variant op het JGZ Richtlijnenspel. Vanaf september 2020 tot februari 2021 zijn vragen, weetjes en tips over 6 nieuwe digitale JGZ-innovaties via de Vraag van Vandaag onder meer dan 5800 deelnemers verspreid. Praktische kennis, enthousiasme en ‘e-awareness’ voor digitale innovaties zijn zo vergroot. Meer weten? Lees hier verder.

Uitvoerende

GGD Zeeland, TNO, Academische Werkplaats Jeugd & Gezondheid, NCJ, GGD Amsterdam, GGD Regio Utrecht
ZonMw-project 736400004, JGZ e-Innovatiespel; nieuw en nuttig

Vlogs zijn razend populair onder jongeren. Influencers spreken veel jongeren aan en weten ook hun keuzes te beïnvloeden. Vlogs lijken ook te kunnen bijdragen aan het stimuleren van een gezonde leefstijl. Hoe start je een vlog en waar moet je rekening mee houden?

Zo benut je de uitkomsten van dit project
Bekijk de gemaakte vlogs en ga zelf aan de slag met het maken van een vlog. Maak daarbij gebruik van de  8 stappen zoals beschreven in het stappenplan, om zo gezond gedrag te promoten bij jongeren. Ga in elk geval op zoek naar de juiste influencer bij je doelgroep en zorg dat de vlogger voorbeeldgedrag laat zien.

Aanpak
Na een literatuuronderzoek en interviews met deskundigen hebben drie vloggers (onder wie een jeugdverpleegkundige) in een praktijkonderzoek ieder drie vlogs gemaakt over gezondheid en leefstijl. De vlogs zijn online geëvalueerd via likes en comments en offline in focusgroepen met jongeren.
 
Resultaten
Hoewel er nauwelijks wetenschappelijke literatuur is over bewuste gedragsbeïnvloeding van (gezond) gedrag bij jongeren via vlogs, lijkt het mogelijk om jongeren via vlogs positief te beïnvloeden. De onderzoeksresultaten zijn vertaald in een methodiek in de vorm van een Flowchart en een stappenplan voor de inzet van video’s in de gezondheidsvoorlichting door de JGZ. De interviews die in het project gehouden zijn, geven een paar aandachtspunten voor vlogs: analyseer je doelgroep en zoek hier de juiste vlogger bij. De inhoud van de vlog moet authentiek zijn, liefst met spanning of humor. Het werkt als de vlogger voorbeeldgedrag laat zien. In de focusgroepen zeggen jongeren dat zij het positief vinden als de vlogger zijn of haar persoonlijke ervaring deelt, met een goede balans tussen humor en ernst. Dat blijkt jongeren te kunnen aanzetten tot het delen van hun eigen persoonlijke ervaringen. Voor jongeren is de verpakking van de vlog (beeld, geluid en tijdsduur) van groot belang.

Uitvoerende
GGD Regio Utrecht
ZonMw-project: 736300014, Vloggen als middel om bewustwording en verandering in gezond gedrag bij jongeren te stimuleren

Pubers maken veel gebruik van sociale media. Online zijn biedt jongeren veel leuks, maar ook gevaren die zij nog niet altijd overzien. Voorlichting en advies van de JGZ over online gedrag gebeurt nu mondeling. Maar jongeren leren vooral door ‘zelf doen‘ en experimenteren. Kan serious gaming hierin een rol spelen?

Zo benut je de uitkomsten van dit project

Uit eerder onderzoek is bekend dat serious gaming een positief effect laat zien op gedragsverandering. Dit project geeft antwoord op de vraag of serious gaming binnen de JGZ bruikbaar is in de voorlichting over online gedrag en socialemediagebruik. Sluit deze aanpak aan bij de ontwikkeling en beleving van 13-jarigen en biedt dit een handvat voor een verdiepend gesprek over online gedrag?

Aanpak

In dit project is samen met jongeren een eerste versie van serious game ontwikkeld, ‘Hot Topic’, met verhaallijnen over online pesten, sexting en het uitlenen van wachtwoorden. 336 13-jarigen hebben de game gespeeld. Ouders is een korte vragenlijst voorgelegd, Tijdens het onderzoek gingen jeugdverpleegkundigen nader in gesprek over de game. Ook zijn focusgroepen met hen en met jongeren gehouden.

Resultaten

De game moet de mogelijkheid bieden om in een veilige omgeving te experimenteren en zo te ervaren wat de consequenties kunnen zijn van ‘los online’ gaan. Tussentijdse resultaten laten zien dat de game voor 89% van de verpleegkundigen een opening bood voor een verdiepend gesprek over onlinegedrag. In gesprekken vertelden leerlingen over experimenteergedrag. Ouders zeggen naar aanleiding van de game in gesprek te zijn gegaan met hun kind, met name over sexting. Veel jongeren  vonden de game echter niet leuk: niet zo passende antwoordmogelijkheden en te kinderachtig. Mogelijk kan de serious game ingezet worden in het basisonderwijs in combinatie met de gezondheidsonderzoeken op 10-jarige leeftijd als anticiperende voorlichting. De resulaten van het onderzoek zijn terug te lezen in de samenvatting.

Uitvoerende

GGD Zeeland
ZonMw-project: 736300018, Los Online