Voor elkaar!

Ouders trainen ouders trainen ouders

Power voor ouders van kinderen met ontwikkelingsproblemen

Als een kind, bijvoorbeeld door een ontwikkelingsprobleem, extra ondersteuning nodig heeft, begint voor de ouders een zoektocht door het doolhof van regelingen en voorzieningen. Ondertussen moeten ze hun gezin draaiende houden, overleggen met school en met hun eigen emoties leren omgaan. Speciale cursussen ‘empoweren’ de vaders en moeders.

Cursussen

‘Dat maakt het onderlinge contact tussen onze ouders zo belangrijk’, vervolgt Boomsma. ‘Wij zijn solidair met elkaar.’ Vaders en moeders moeten in zo’n situatie in korte tijd veel leren over de problemen van hun kind en hoe ze daar mee om kunnen gaan. Daarom ontwikkelt Balans specifieke oudercursussen die inmiddels op allerlei plaatsen in het land worden gegeven.

‘Als ouders met de juiste informatie op pad gaan en voorbereid zijn op situaties waar ze tegenaan kunnen lopen, is er veel minder ellende.’
‘Zo verwerk je je eigen ervaringen en doe je er ook iets mee voor anderen.’

Ouderpower

Eén van de cursussen richt zich op ouders van kinderen tot 18 jaar. Daarvoor is een draaiboek geschreven en is een eerste train-de-trainer-cursus afgerond. Een groep van 18 ouders is getraind om zelfstandig in duo’s de cursus over kinderen tot 18 jaar te geven. Inmiddels loopt deze cursus Ouderpower al in 3 regio’s. Voor de cursus voor ouders van kinderen ouder dan 18, wordt momenteel een cursusboek gemaakt. Daarbij gaat het onder andere over zaken als wel of niet begeleid wonen of al dan niet bewindvoerderschap regelen. Boomsma: ‘Ook hier gaan we hetzelfde traject volgen. Eerst de train-de-trainer-cursus en daarna gaan de cursisten zelf een groep begeleiden.’

Ervaringsdeskundigheid uitdragen

In een derde cursus staat de vraag centraal hoe het is om vader of moeder te zijn van een kind met problemen. Ouders leren kennis over de psychologie van ouderschap te relateren aan hun eigen verhaal. Daarnaast leren ze hun ervaringen over te brengen op anderen, bijvoorbeeld via een blog, een toneelstuk, lezing of een vlog. ‘Zo verwerk je je eigen ervaringen en doe je er ook iets mee voor anderen’, zegt Boomsma. Als afsluiting geven de ouders tijdens een mini-symposium een presentatie aan ambtenaren, leerkrachten en hulpverleners. Voor deze doelgroepen en hun organisaties die deze training zelf willen geven, komt er een informatiedag. Boomsma: ‘We hopen dat ook deze cursus zich als een olievlek over het land verspreidt.’

Vijf cruciale vragen

Benieuwd naar dit project? Kijk voor meer informatie op:

Portretfoto van een vrouw

Wie is Suzanne Boomsma?

Suzanne Boomsma is directeur van Oudervereniging Balans en moeder van een kind met autisme. ‘Het is eigenlijk heel mooi om te zien wat er met ouders gebeurt als hun kind een probleem heeft. Er komt een soort oerkracht vrij om te knokken voor je kind. Dat zie je overal. Vaders en moeders maken daarnaast ook nog eens tijd vrij om andere ouders te helpen, terwijl ze het zelf met hun gezin vaak knap lastig hebben. Dat doen ze omdat ze anderen  willen behoeden voor alle dingen die in hun eigen situatie zijn misgegaan, bijvoorbeeld door een gebrek aan kennis.’

Vraag 1: Hoe weet je dat er behoefte aan jouw project was?

‘Ongeveer 10 tot 20 procent van de kinderen heeft wel “iets”. Er zijn in Nederland 2,5 miljoen kinderen, dus er zijn minimaal een kwart miljoen kinderen met problemen die elk weer 2 ouders hebben. Overal in het land zijn initiatieven van en voor deze ouders. Er is een enorm circuit – niet alleen op Facebook – waar wij middenin staan. Dus wij weten wat er speelt.’

Vraag 2: Met wie heb je samengewerkt?

‘De 2 Ouderpowercursussen zijn echte Balansproducten. Maar daarbij werken we wel samen met experts om alle informatie up-to-date te houden. De cursus over ervaringsdeskundigheid is ontwikkeld door ouderschapsdeskundige Janneke van Bockel, gebaseerd op de theorie van Alice van der Pas, een vooraanstaande deskundige op het gebied van ouderschapspsychologie. We hebben als oudervereniging sowieso veel contact met bijvoorbeeld de lectoraten op het gebied van ouderschap.'

Vraag 3: Hoe zorgen jullie ervoor dat je veel mensen bereikt?

‘Ha, ja, dat is niet zo’n probleem. Er is enorme animo, zowel om de cursussen te volgen als om hem zelf te geven. Je krijgt er als ouder natuurlijk ook heel veel voor terug. Je leert echt dingen. Dus een goed product aanbieden, is essentieel. En natuurlijk maken we gebruik van al onze kanalen, social media en flyers die we in de regio verspreiden. Maar het belangrijkste is gewoon dat de behoefte groot is.’

Vraag 4: Hoe zorgen jullie voor veel impact?

‘Ik denk dat het daarvoor enorm belangrijk is dat we voor, door en met ouders zelf werken. We zijn allemaal enorm gedreven om het beste voor onze kinderen te realiseren. En deze cursussen hebben een enorme impact op de ouders. Door hen sterker te maken verandert hun houding, kunnen ze beter overweg met allerlei situaties. Empoweren werkt!’

Vraag 5: Wat is volgens jou jullie belangrijkste succesfactor?

‘Ik denk dat onze kracht is dat we verder kijken dan alleen het uitwisselen van ervaringen. Ouders krijgen kennis aangeboden en leren nuttige vaardigheden. En dat alles dus met, voor en door ouders zelf.’ 

‘Ouders hebben het op zo’n moment echt zwaar’, vertelt Suzanne Boomsma, directeur van oudervereniging Balans. ‘Familie en vrienden geven vaak niet echt de steun die je nodig hebt. We merken dat er nog geregeld met een scheef oog naar de ouders wordt gekeken, alsof ze de problemen van de kinderen – deels – aan zichzelf te wijten hebben.’

Train de trainer

Mede dankzij de bijdrage vanuit het programma Voor elkaar! ontwikkelt Balans een drietal oudercursussen vanuit het principe ‘train de trainers’. Ouders worden opgeleid om in groepjes van twee in hun eigen regio oudercursussen te organiseren en te geven. Het loopt als een trein, volgens Boomsma. ‘De eerste train-de-trainer-cursus is gegeven en inmiddels draaien de eerste regionale oudercursussen. Ze zijn een groot succes. Het was ook geen enkel probleem om ouders te vinden die de cursus willen geven. We hadden er zonder problemen meer kunnen opleiden.’

Meer dan lotgenotencontact

Boomsma benadrukt dat het echt om cursussen gaat en niet om gespreksgroepen van lotgenoten. ‘Natuurlijk is het belangrijk dat ouders die soortgelijke problemen hebben, zich kunnen herkennen in elkaars verhalen, maar wij willen ouders daadwerkelijk trainen. We hebben een leerboek met allerlei relevante informatie en we leren ze vaardigheden. Ze komen voortdurend in situaties terecht met mensen waar ze iets mee moeten. Hoe zorg je dat je op school voor elkaar krijgt dat jouw kind de juiste ondersteuning krijgt, zonder dat je tegengewerkt wordt omdat ze je een “lastige ouder” vinden?’

De-escalatie

In de woorden van Boomsma gaat het met name om het ‘empoweren’ van ouders, om hen sterker te maken. ‘Ik ben ervan overtuigd dat als ouders met de juiste informatie op pad gaan en voorbereid zijn op situaties waar ze tegenaan kunnen lopen, er veel minder ellende is. Minder uitval op school, minder escalatie thuis, minder problemen in de jeugdzorg, misschien zelfs wel minder echtscheidingen. Hoe sterker de ouders in hun schoenen staan, hoe beter dat voor iedereen is. Het versterken van ouders werkt preventief.’

© ZonMw 2019

Auteur Marcel Senten Fotografie Shutterstock

Verder lezen

Naar boven
Direct naar: InhoudDirect naar: Onderkant website